De DRC wordt geconfronteerd met een ernstige politieke en institutionele crisis die grote gevolgen heeft voor de economie van het hele land en die de leefomstandigheden van haar bevolking sterk doet verslechteren.
Nieuwe gewapende verzetsbewegingen, onder andere in Kasai, ondermijnen het gezag van Kinshasa, leiden tot een spiraal van geweld en verontrusten ook de buurlanden. In het bijzonder vreest Angola, die al sterk werd verzwakt door de daling van de olie-inkomsten, dat het geweld van Kasai uitbreidt naar haar grondbied met de daaruitkomende bevolkingsverhuizingen.
Op economisch vlak heeft de Congolese frank bijna 40% van zijn waarde verloren ten opzichte van de dollar op enkele maanden tijd. Er zijn ook bedreigingen op de levering van brandstof en de deviezenreserves, die een zorgwekkend niveau bereiken.
Nieuwe potentiele investeerders zijn ongerust over de afwezigheid van een duidelijk zicht op de evolutie van de politieke situatie en de veiligheid. De activiteiten van bestaande operatoren zijn momenteel bevroren. De vertraging van de economische activiteit vermindert de inkomsten van de Staat op een mechanische manier en haar capaciteit om haar budget in balans te houden, waarvan een groot deel zal worden besteed aan de financiering van de verkiezingen die werden uitgesteld tot het eind van het jaar.
Het wetsvoorstel over de financiering van 2017 voorziet een aanzienlijke verhoging van de staatsbegroting in vergelijking met 2016, terwijl alle indicatoren een algemene daling van de economische activiteit bevestigen. Het voorstel zet extra fiscale en parafiscale druk op de formele sector, in plaats van een pro-actief en ambitieus beleid van de belastinggrondslag te voeren voor de uitbaters van de informele economie, die niet bijdragen aan de begroting van de staat.
Deze informaliteit wordt grotendeels gevoed door het smokkelen van goederen van de grensoverschrijdende handel. Hoewel deze situatie tijdelijk sommige sociale spanningen oplost en toelaat aan de bevolking om toegang te krijgen tot basisbehoeften aan een betaalbare prijs, gaat dit ten koste van talrijke jobs die in DRC in verschillende sectoren verloren zullen gaan door deze oneerlijke concurrentie.
Daarnaast hebben teksten zoals de wet over de landbouw van 2011 en meer recentelijk, de wet over de uitbesteding, de omvang van de activiteiten die buitelandse bedrijven in RDC kunnen hebben aanzienlijk verkleind door discriminerende maatregelen. Dat is een strategische fout.
Aangezien de negatieve stand van zaken is het nodig dat de Democratische Republiek Congo een uitweg vindt voor de sociale en politieke crisis waarin ze verwikkeld is geraakt.
Economisch gezien zal de bevordering van het ondernemerschap voor kleine en middelgrote ondernemingen als vector van groei en waardeaanmaak gebeuren door middel van opleiding, onderwijs, leiden door voorbeeld, toegang tot kapitaal, handel met buitenlandse partners en governance. Dat kan niet duurzaam worden opgebouwd indien gebaseerd op isolationisme, protectionisme en ieder voor zich.
De regering heeft een groot project opgezet met als doel de hervorming van de fiscaliteit in de DRC. Een sprankje hoop in deze moeilijke omgeving ? Laten we hopen dat het niet blijft bij een droom.
